Meta’nın yapay zekası Llama 3.1, Harry Potter gibi telifli içerikleri ezberlediği iddiasıyla hukuki tartışmaların odağına yerleşti.
Meta'nın Llama 3.1 yapay zeka modeli, Harry Potter gibi telifli içerikleri ezberlemesiyle gündeme geldi. Bu durum, hem etik hem de hukuki tartışmaları beraberinde getirdi.
Stanford, Cornell ve West Virginia Üniversitesi'nden araştırmacılar, Meta'nın 2024 yılında yayınladığı açık kaynak modeli Llama 3.1'in bazı kitapları ezberleyebildiğini ortaya koydu. En dikkat çekici bulgu, modelin "Harry Potter ve Felsefe Taşı" adlı kitabın ilk bölümlerinin %42'sini yeniden üretebilmesiydi. Yapay zeka modeline kitabın ilk 50 kelimesi verildiğinde, devamındaki kısmı %50'den fazla doğrulukla tamamlayabildiği gözlemlendi.
Araştırmalar, modelin daha çok popüler ve internet üzerinde sık alıntılanan içerikleri ezberlediğini gösterdi. "Harry Potter" ve "The Hobbit" gibi dünyaca tanınan eserlerin uzun bölümleri yapay zeka tarafından tekrar edilebildi. Ancak daha az bilinen kitaplar için bu oran oldukça düşüktü. Örneğin "Sandman Slim" adlı bir eser, modelin hafızasında %1 oranında yer alabildi.
Bilim insanları, modelin ezberleme düzeyini ölçmek için metin tabanlı bir analiz yöntemi kullandı. Bir metnin ilk 50 kelimesi modele verildiğinde, modelin devamında gelen kelimeleri ne ölçüde doğru tahmin ettiği değerlendirildi. Eğer tahminler yüksek güvenle ve doğru şekilde gerçekleşiyorsa, bu durum "ezber" olarak kabul edildi.
Eserlerin telif hakları yasalarla korunuyor ve bu metinlerin birebir şekilde yeniden üretilmesi telif hakkı ihlali anlamına geliyor. Llama 3.1'in açık kaynak olması ise bu durumu daha da hassas hale getiriyor. Herkes bu modeli indirip test edebildiği için telifli metinlerin yeniden üretimi kolayca kanıtlanabiliyor. Bu da Meta için ciddi bir hukuki risk anlamına geliyor.
GPT-4 gibi kapalı sistemli modellerin içeriği dışarıdan incelenemediği için bu tür ihlallerin varlığı tespit edilemiyor. Ancak Llama 3.1 gibi açık kaynaklı modellerde, tüm dünya bu içerikleri test edebiliyor. Bu da açık modellerin şeffaflık avantajını, aynı zamanda bir sorumluluğa dönüştürüyor.
Eğer bir mahkeme, Llama 3.1'in telifli içerikleri ezberlediğini kabul ederse, Meta ciddi yaptırımlarla karşılaşabilir. Özellikle Amerika Birleşik Devletleri'nde telif hakları yasaları katı kurallarla belirlenmiş durumda. Daha önce benzer bir dava, New York Times tarafından OpenAI'ye karşı açılmıştı. Bu tür davalar, yapay zeka sektöründe emsal teşkil edecek kararların çıkmasına neden olabilir.
Yapay zeka modelleri, eğitildikleri verilerden örüntüler çıkararak tahmin yapma prensibiyle çalışır. Ancak bu örüntüler, verinin kelimesi kelimesine yeniden üretimine dönüşürse, bu artık "öğrenme" değil "ezberleme" olur. Araştırmalara göre Llama 3.1, bazı metinleri kelimesi kelimesine oluşturabiliyor ve bu da hukuki olarak kabul edilemez bir durum.
Meta, Llama serisini açık kaynak olarak yayınlayarak şeffaf bir politika izledi. Ancak bu şeffaflık şimdi şirketin aleyhine dönmüş olabilir. Çünkü modelin ezberleme kabiliyeti, açık şekilde belgelenebilir durumda. Bu da Meta'yı diğer kapalı sistemli rakiplerinden daha savunmasız hale getiriyor.
Bu gelişme, sadece Meta'yı değil, tüm yapay zeka sektörünü etkileyebilir. Açık kaynak projelere karşı güven azalabilir. Aynı zamanda regülasyon kurumları, yapay zeka modellerinin eğitiminde kullanılan verilerin daha sıkı denetlenmesini talep edebilir. Eğitim veri setlerinin şeffaf bir şekilde açıklanması, etik standartların artırılması ve model çıktılarının filtrelenmesi gibi yeni kurallar devreye girebilir.
Meta'nın Llama 3.1 modeliyle yaşanan bu olay, yapay zekanın geldiği noktayı ve potansiyel tehlikelerini bir kez daha gözler önüne serdi. Yapay zeka artık sadece bir araç değil, aynı zamanda etik ve hukuki bir tartışma konusu. Gelecekte yapay zeka modellerinin eğitimi, sadece verimlilik değil, etik sorumluluk çerçevesinde değerlendirilecek. Teknoloji ilerliyor, ancak bu ilerleme hukuki ve etik sınırlarla dengelenmek zorunda kalacak.
Merhaba ben Neval Özsoy. Şirkette içerik editörü olarak görev alıyorum. Yazmayı, araştırmayı ve kelimelerle oynamayı seviyorum. Teknoloji, sinema ve oyun gibi konularda içerik üretmek benim için hem keyifli hem öğretici. Öğrenmeye açık, detaylara önem veren biri olarak ekip içinde üretmekten mutluluk duyuyorum.
E-posta adresiniz yayınlanmayacaktır. Zorunlu alanlar * ile işaretlenmiştir.
