Yapay zeka sohbet robotlarına asla sormamanız gereken 6 kritik soru

Yapay zekâ sohbet robotları hayatımıza hızla yerleşti. ChatGPT, Gemini, Claude, Copilot gibi araçlar, bilgiye ulaşmak, yardım almak ve gündelik problemleri çözmek için milyonlarca insanın tercihi oldu. Kullanım oranları arttıkça, yapay zekâya yöneltilen soruların sınırı da genişliyor. Ancak uzmanlar, her konunun sohbet robotlarıyla paylaşılmasının doğru olmadığı konusunda uyarıyor. Özellikle kişisel güvenlik, etik ve psikolojik sağlık açısından bazı sorulardan uzak durmak gerekiyor.

Yapay zekâ neden her soruya yanıt vermemeli?

Yapay zekâ modelleri, veriye dayalı olarak hızlı ve çoğu zaman isabetli cevaplar üretiyor. Ancak onların bilgi kaynakları sınırsız, doğruluk kontrolleri ise sınırlı. "Her şeyi biliyor" gibi görünseler de, gerçekte yanlış veya zararlı yönlendirmelerde bulunabiliyorlar. Ayrıca, gizliliğinizi veya güvenliğinizi tehlikeye atabilecek verileri istemeden onlara açabilirsiniz. Yapay zekânın neyi nasıl depoladığı, gelecekte hangi amaçlarla kullanılacağı her zaman şeffaf değildir.

1. Komplo teorileri ve doğrulanmamış bilgiler

Sohbet robotlarına komplo teorileriyle ilgili sorular sormak, istenmeyen sonuçlar doğurabilir. ChatGPT gibi modeller, bazen dikkat çekici cevaplar vermek için "halüsinasyon" üretebilir, yani gerçek olmayan ya da abartılı bilgileri paylaşabilir. Bu, kullanıcıyı yanlış yönlendirebilir ya da paranoyak düşünceleri tetikleyebilir. Gerçek hayatta örneği de var: Sürekli sohbet robotlarıyla komplo teorileri üzerine konuşan bireylerin gerçeklik algıları bozulabiliyor.

2. Kimyasal, biyolojik ve nükleer tehditler

Hiçbir sohbet robotuna "bomba nasıl yapılır?" ya da tehlikeli kimyasalların elde edilme yolları gibi sorular sormayın. Bu tür aramalar sadece etik açıdan değil, aynı zamanda yasal olarak da risklidir. Chatbotlar, CBRN (Kimyasal, Biyolojik, Radyolojik, Nükleer) tehditlerle ilgili detayları paylaşmamalı ve siz de bunları sormamalısınız. Bu tür sorular kullanıcı hesabınızın askıya alınmasına neden olabilir.

3. Hassas kişisel bilgiler

Kredi kartı numaranız, kimlik bilgileriniz, adresiniz veya kişisel şifreleriniz gibi bilgileri yapay zekâ sohbet robotlarına asla paylaşmayın. Unutmayın: Sohbet robotları, cevap oluşturmak için girdilerinizi kaydedebilir. Bu tür bilgilerin üçüncü tarafların eline geçme riski her zaman vardır.

4. Sağlık ve tıbbi teşhis

Yapay zekâ sohbet robotları, semptomlarınızı değerlendirebilir ya da hastalıklar hakkında genel bilgiler sunabilir. Ancak kesin teşhis ya da tedavi önerisi almak için kullanılması sakıncalıdır. Sağlık konusunda asıl başvurulacak kaynaklar her zaman alanında uzman sağlık profesyonelleridir. Yapay zekâ tarafından verilen tavsiyeler yanılgıya neden olabilir ve ciddi sonuçlar doğurabilir.

5. Hukuki tavsiye ve resmi işlemler

Yapay zekâdan "dava nasıl açılır?", "resmi bir belgenin nasıl hazırlanacağı" veya hukuki konularda spesifik tavsiyeler almak yanlış sonuçlara yol açabilir. Çünkü sohbet robotları güncel yasa değişikliklerini takip edemeyebilir veya yanlış bilgi verebilir. Hukuki sorunlarınızı avukatlara danışmak en doğru yöntemdir.

6. Ruh sağlığı ve psikolojik destek

Son dönemde ChatGPT ve benzeri sohbet robotlarının "dijital terapist" olarak kullanılması popülerleşti. Ancak ruhsal kriz anlarında ya da ciddi psikolojik sorunlarda yapay zekâ ile sohbet etmek, gerçek bir uzmandan alınan destekle aynı etkiyi göstermez. Örneğin, depresyon, kaygı veya intihar eğilimi gibi konularda profesyonel yardıma başvurmak hayati derecede önemlidir. Yapay zekâ ile paylaşmak ise yalnızca kısa süreli rahatlama sağlayabilir; fakat bu bir çözüm değildir.

Bilinçli ve güvenli kullanım için ipuçları

Yapay zekâ sohbet robotlarını kullanırken, onlara neyi sormanız gerektiği kadar, neleri sormamanız gerektiğini de bilmelisiniz. Kişisel güvenliğiniz, ruh sağlığınız ve etik değerler açısından bazı sınırlar koymak faydalı olacaktır. Unutmayın, yapay zekâ size yardımcı olabilir; ama her zaman en doğru ve güvenli yol değildir.